گوشیهای هوشمند از لحاظ طول عمر مفیدشان پیشرفت چشمگیری نسبت به قبل پیدا نکردهاند و همین عامل نیز باعث شده که اکثر افراد بتوانند نهایتاً از گوشی هوشمند خود برای دو، سه یا چهار سال بهره ببرند. اما سوال اینجاست که آیا یک گوشی هوشمند اندرویدی میتواند بدون ایجاد کوچکترین مشکل برای کاربران تا این مدت دوام بیاورد؟
در ادامه این مقاله با سپهردیجیتال همراه باشید.
برای پاسخ به این سوال پیچیده باید آن را به چند بخش ساده تقسیم کرد. اول اینکه سختافزار استفاده شده در یک گوشی اندرویدی طول عمر معینی دارد و میزان تعمیرپذیری آن نیز بسته به نوع گوشی متفاوت است. بخش نرمافزاری نیز نظیر بهروزرسانی سیستمعامل، پکهای امنیتی و پشتیبانی اپلیکیشنها باید مد نظر قرار داده شود. بنابراین در این مطلب به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که تا چه مدتی میتوانید بدون مشکل از گوشی هوشمند اندرویدی خود بهره ببرید. از آنجایی که بسیاری از شرکتهای مختلف گوشیهای اندرویدی تولید میکنند، پاسخ دقیق به این سوال بسته به نوع شرکت تولیدکننده گوشی متفاوت خواهد بود.
بخش سختافزاری گوشی اندرویدی
بیشتر گوشیهای هوشمند مدرن به گونهای ساخته شدهاند که به خوبی در برابر ضربات و آسیبها از خود مقاومت نشان دهند، البته در این مورد ما گوشیهای هوشمند اقتصادی را که از جنس تمام پلاستیکی هستند، در نظر نمیگیریم. اما در مورد سختافزار چطور؟ آیا یک بهروزرسانی شبیه به ویندوز ۱۱ برای گوشیهای اندرویدی وجود دارد که بسیاری از این گوشیهای هوشمند نتوانند به دلیل پیشنیازهای سختافزاری آن را اجرا کنند؟ پاسخ مختصر و مفید به این سوال: به احتمال زیاد نه.
سیستمعامل اندروید طی سالیان متمادی حداقل از نظر سختافزاری تغییر قابل توجهی نداشته است. در عوض، برای مثال گوشیهای هوشمند فوق اقتصادی باید از نسخهی بسیار سبکی از سیستمعامل اندروید به اندروید گو استفاده کنند که محدودیتهایی برای بهبود عملکرد دارد و از اپلیکیشنهای سیستمی سبکتری بهره میبرد. برای سالها، دستگاههایی با حافظهی رم ۱ گیگابایتی یا کمتر مجبور بودند از سیستمعامل اندروید گو استفاده کنند، اما اکنون این سیستمعامل برای اجرا شدن روی گوشی به حداقل ۲ گیگابایت حافظهی رم (یا کمتر) و ۱۶ گیگابایت حافظهی داخلی (یا کمتر) نیاز دارد.
به همین دلیل، بهروزرسانیهای جدید سیستمعامل اندروید معمولاً گوشی هوشمند یا تبلت شما را کندتر یا محدودتر از قبل نمیکنند. ممکن است عملکرد برخی از دستگاهها در طول زمان بسیار کند شود، به این دلیل که اپهای زیادی روی آن نصب کردهاید و فضای ذخیرهسازی آن پر شده، اما حذف اپلیکیشنهایی که استفاده نمیکنید یا انجام ریست فکتوری میتواند در این زمینه بسیار موثر باشد. بررسیها نشان داده که برای مثال گوشی گلکسی S21 که بیش از یک سال از آن استفاده شده، با انجام یک ریست فکتوری، افزایش سرعت و عملکرد بسیار خوبی پیدا کرده است.
مشکل اصلی گوشیهای هوشمند اندرویدی قدیمی، مانند تقریباً هر دستگاه الکترونیکی، عمر باتری است. باتریهای لیتیوم – یونی به مرور زمان ظرفیت خود را به صورت تدریجی از دست میدهند و اگر از گوشی به مدت یکسال یا بیشتر استفاده کنید، ممکن است دیگر همانند روزهای اول نتوانند به شما شارژدهی ارائه دهند. متأسفانه، بیشتر گوشیهای هوشمند اندرویدی مدرن باتری قابل تعویض ندارند. البته بسیاری از فروشگاههای تعمیر گوشی، باتری آن را نیز تعویض میکنند، اما این خدمات بیشتر به گوشیهای اندرویدی سامسونگ محدود میشوند.
مطالب بیشتر: چرا گوشیهای اندرویدی در مقایسه با آیفون به رم بیشتری نیاز دارند؟
همچنین ممکن است متوجه شوید که صفحهنمایش لمسی گوشی شما با گذشت زمان راحتتر اثر انگشتان را شناسایی میکند، چراکه پوشش اولئوفوبیک آن از بین رفته است. در این موارد استفاده از گلسهای محافظ نمایشگر به شما پیشنهاد میشود که هزینهی زیادی نیز برایتان به همراه ندارد. همچنین میتوانید نمایشگر گوشی هوشمند خود را نیز تعویض کنید که برخلاف روش اول بسیار پرهزینه و وقتگیر است.
بخش نرمافزاری گوشی اندرویدی
در این بخش است که همه چیز پیچیده میشود. گوگل مسئولیتی در قبال بهروزرسانی گوشیهای اندرویدی به جز سری پیکسل خودش ندارد. برای سایر گوشیها و تبلتهای اندرویدی، این وظیفه شرکت سازنده دستگاه است که بهروزرسانیهای سیستم را انجام دهد. گلکسی S22 را به عنوان مثال در نظر بگیرید، پس از توسعهی نسخه جدید اندروید توسط گوگل، سامسونگ یک سری تغییرات و ویژگیهای محنصربهفردی را در آن ایجاد و سپس برای این گوشی منتشر میکند. هر شرکت سازنده استراتژی خاص خود را در بهروزرسانی گوشیها دارد، اما سامسونگ و گوگل به طور کلی بهترینها در این صنعت به شمار میروند.
به عنوان مثال گوشیهای گوگل پیکسل، به مدت سه سال بهروزرسانیهای اصلی سیستمعامل اندروید (مانند اندروید ۱۲ و اندروید ۳) و پکهای امنیتی ماهانه را دریافت میکنند. گوشیهای سری پیکسل ۶ و بالاتر ۵ سال بهروزرسانی اصلی و پکهای امنیتی خواهند گرفت، اما جالب است که بدانید این ۵ سال از زمان عرضه گوشی به بازار آغاز میشود، نه زمانی که شما آن را خریداری میکنید.
گوشیها و تبلتهای پرچمدار سامسونگ اکنون تضمین شدهاند که چهار سال بهروزرسانیهای اصلی سیستمعامل را دریافت خواهند کرد که این موضوع شامل گوشیهای سری گلکسی S21 و بالاتر، گلکسی زد فولد ۳، زد فلیپ ۳ و بالاتر و همچنین سری گلکسی تب S8 و یک سری گوشیهای منتخب گلکسی A سامسونگ خواهد شد. سایر گوشیهای این شرکت معمولاً به ۲ تا ۳ سال پشتیبانی محدود میشوند.
شرایط برای گوشیهای سایر شرکتهای تولیدکننده بهتر از سامسونگ نیست. به عنوان مثال، شرکت وانپلاس اخیراً وعده داده که گوشیهای هوشمند منتخب عرضهشده در سال ۲۰۲۳ و بعد از آن، چهار ارتقای نرمافزاری بزرگ و پنج سال پکهای امنیتی دریافت خواهند کرد، اما این پکها به جای انتشار ماهانه، هر دو ماه یکبار انتشار مییابند. موتورولا تنها ۱ تا ۲ سال بهروزرسانی را برای اکثر گوشیهای خود ارائه میدهد و برخی از گوشیها نیز هرگز بهروزرسانی اصلی سیستمعامل اندروید را دریافت نمیکنند.
آیا بهروزرسانی گوشی اندرویدی مهم است؟
بسیاری از گوشیها و تبلتهای اندرویدی مدتها قبل از تمام شدن عمر مفید سختافزارشان، بهروزرسانیهای اصلی سیستمعامل اندروید و پکهای امنیتی را دریافت نمیکنند. وقتی بهروزرسانی سیستمعامل متوقف میشود، دقیقاً چه اتفاقی میافتد؟
اکثر سرویسها و اپلیکیشنهای موجود در گوشیهای اندرویدی، حتی برخی از اپلیکیشنهای اصلی مانند کروم و استور گوگل پلی، مستقل از سیستمعامل بهروزرسانی میشوند. این موضوع در تضاد کامل با گوشیهای آیفون و تبلتهای آیپد است؛ جایی که اضافه شدن ویژگیهای جدید در اپلیکیشنهایی مانند Safari و Apple Music به ارتقاء کامل سیستمعامل بستگی دارد. با این تفاسیر حتی اگر شرکت سازنده، انتشار بهروزرسانیهای یک گوشی را به اتمام رسانده باشد، دستگاه شما میتواند چندین سال دیگر به طور عادی به کار خود ادامه دهد.
مطالب بیشتر: ۱۰ جایگزین گوگل پلی استور برای دانلود اپلیکیشنهای اندرویدی
گوگل بیشتر اپلیکیشنها و خدمات خود را تا سالها پس از انتشار بهروزرسانی جدید سیستمعامل اندروید حفظ میکند. به عنوان مثال، سرویسهای گوگل پلی بسیاری از APIها و همچنین پلی استور را تامین میکند و هنوز به طور کامل در سیستمعامل اندروید نسخهی ۴.۴ پشتیبانی میشود. باید اشاره کنیم که سیستمعامل اندروید نسخهی ۴.۴ برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۱۳ برای گوشیهای هوشمند اندرویدی منتشر شد. با این حال، برخی از اپلیکیشنها و بازیها روی آن اجرا نمیشوند.
برای مثال اپ فیسبوک به سیستمعامل اندروید ۶.۰ (از سال ۲۰۱۵) یا بالاتر نیاز دارد، در حالی که اجرای Microsoft Outlook نیازمند اندروید نسخهی ۸.۰ (از سال ۲۰۱۷) یا جدیدتر است. حتی اگر از نسخههای قدیمی سیستمعامل اندروید بهره میبرید، همچنان میتوانید از اپلیکیشنهای جدید و برخی از ویژگیهای جدیدشان استفاده کنید. نکته مهم این است که آسیبپذیریهای امنیتی جدید به طور مداوم در سیستمعامل اندروید (درست مانند ویندوز، iOS، iPadOS و سایر پلتفرمها) پیدا میشوند و اگر دستگاه شما پکهای امنیتی سیستمعامل را دریافت نکند، به تدریج در برابر بدافزارها آسیبپذیرتر خواهد شد.
Google Play Protect میتواند از دستگاه شما در برابر برخی اپلیکیشنهای مخرب محافظت کند و همچنین گوگل کروم و WebView را برای چندین سال پس از انتشار بهروزرسانی اصلی اندروید آپدیت میکند تا بدین ترتیب از دستگاههای شما در برابر آسیبپذیریهای امنیتی در فضای وب محافظت کرده باشد. با این حال، بهرهگیری از یک دستگاه اندرویدی با بهروزرسانیهای امنیتی منظم، محکمترین سد در برابر ورود بدافزارها به سیستم شما محسوب میشود.
آیفونها و آیپدها بهروزرسانیهای سیستمعامل را برای مدت طولانیتری نسبت به گوشیهای اندرویدی معمولی دریافت میکنند و اخیراً نیز آیفون ۸ پنج ساله سیستمعامل iOS 16 را دریافت کرده، اما بسیاری از ویژگیهای جدید این سیستمعامل روی آیفون ۸ اجرا نمیشود. پس از پایان پشتیبانی رسمی iOS، کاربران هیچ ویژگی یا بهروزرسانی جدیدی را به جز پکهای امنیتی، برای اکثر اپهای گوشی یا تبلتشان دریافت نخواهند کرد. برای مقایسه باید اشاره کنیم که در گوشیهای اندرویدی، بهروزرسانیهای امنیتی و ویژگیهای جدید بسیار طولانیتر دوام میآورند، اما در نهایت عمر مفید استفاده از آنها نیز به پایان میرسد.
در این میان، گوشیهای هوشمند اندرویدی نیز هستند که دوام و طول عمر بالاتری نسبت به دیگر گوشیها دارند و در برابر ضربات و افتادنهای احتمالی نیز مقاومت خوبی از خود نشان میدهند.